در حملونقل بینالمللی، خسارتهای «کوچک اما پرتکرار» (رطوبت، ضربه، سرقت جزئی، تاخیر) میتواند سود یک محموله را بخورد. بیمهٔ درست یعنی:
- شفاف بودن مسئولیتها در لحظهٔ بروز حادثه
- فرآیند خسارت سریع و مستند
- کاهش اختلاف بین خریدار، فروشنده، حملکننده و بیمهگر
ما در سپند راه آگرین، نوع مناسب بیمه + سند درست حمل را برای هر مسیر/مود/ماهیت کالا انتخاب و از لحظهٔ صدور تا تسویهٔ خسارت کنار شما میمانیم.
فرق CMR و FBL دقیقاً چیست؟
- CMR: سند/کنوانسیون حمل زمینی بینالمللی. بارنامهٔ جادهای است و حدود مسئولیت حامل را مشخص میکند.
- FBL (FIATA Bill of Lading): اسناد چندوجهی/دریایی تحت استاندارد FIATA؛ مناسب زمانی که یک فورواردر مسئول کل زنجیره است (مولتیمودال).
نکته: CMR/FBL «بیمهنامه» نیستند؛ اسناد حملاند که حدود مسئولیت را تعیین میکنند. برای پوشش کامل ارزش کالا، باید Cargo Insurance صادر شود (Institute Cargo Clauses A/B/C).
چه چیزهایی را برای شما پوشش میدهیم؟
- Cargo Insurance (بیمهٔ کالای در حال حمل)
- Clauses A/B/C متناسب با ریسک (A وسیعترین پوشش)
- War & SRCC (جنگ/شورش) در صورت نیاز
- Temperature Deviation برای یخچالیها (در صورت تجهیز به دیتالاگر)
- Project/OOG (بار حجیم/سنگین) با ارزیابی ریسک مسیر و بارگیری
- ADR (کالای خطرناک) با شرایط ویژهٔ بستهبندی و مسیر
- اسناد حمل استاندارد
- صدور/کنترل CMR برای زمینی، FBL/BL/AWB برای دریایی/هوایی
- Letter of Indemnity / NOC و تاییدیههای موردنیاز بانک/اعتبارات اسنادی
- هماهنگی با Surveyor مستقل در مبدأ/مقصد در صورت لزوم
چه کسی باید بیمه کند؟ (با اینکوترمز هماهنگ شویم)
- CIP/CIF: طبق قاعده، فروشنده باید بیمه را تهیه کند (حداقل Clause C؛ ما معمولاً A را پیشنهاد میکنیم برای ریسکهای عملی).
- FCA/CFR/CPT/DAP/DPU: بسته به توافق، ما برای خریدار بیمهٔ مناسب میگیریم و در اسناد حمل درج میکنیم.
- DDP: اگر عملیاتی باشد، فروشنده معمولاً بیمه را هم میگیرد؛ جزئیات پوشش را قبل از قرارداد قفل میکنیم.
فرآیند کاری شفاف
- ارزیابی ریسک: ماهیت کالا، ارزش، بستهبندی، مسیر، فصل، مود حمل
- پیشنهاد پوشش: سطح Clause، Franchise/Excess، الحاقات لازم (War/SRCC/Temp)
- صدور: بیمهنامه بهنام ذینفع (خریدار/فروشنده/بانک) + تطبیق با اینکوترمز
- کنترل اسناد حمل: CMR/FBL/BL/AWB با اطلاعات دقیق محموله و طرفین
- مدیریت حادثه: اعلام خسارت، اعزام Surveyor، جمعآوری مدارک و پیگیری تا دریافت غرامت
- گزارش پس از پرونده: تحلیل ریشهای خسارت و پیشنهاد اصلاح بستهبندی/مسیر
مدارک لازم برای خسارت (Claim)
- بیمهنامه و اصل سند حمل (CMR/BL/AWB/FBL)
- Commercial Invoice / Packing List
- گزارش Survey (بازرسی) + عکس از آسیب/پکینگ
- Protest Letter یا رزرو کتبی روی بارنامه/تحویلنامه در لحظهٔ تحویل
- فاکتور هزینههای مرتبط (بازبستهبندی، تفکیک، حمل مجدد)
ما چکلیست آماده میدهیم تا واحد انبار/دریافت شما بداند «همان لحظهٔ تحویل» چه کاری انجام دهد که پرونده رد نشود.
موارد مهمی که اغلب فراموش میشوند
- بستهبندی: بیمهگر در صورت «بستهبندی نامناسب» میتواند خسارت را رد کند؛ قبل از ارسال، استاندارد پکینگ را با شما چک میکنیم.
- Deviation/تغییر مسیر: تغییرات عمدهٔ مسیر/مود را باید به بیمهگر اعلام کرد.
- تاخیر: بسیاری از پلیسیها «تاخیر محض» را نمیپوشانند مگر الحاقی خاص.
- Limits of Liability: مسئولیت حامل در CMR/Conventions محدود است؛ برای پوشش کامل، Cargo Insurance لازم است.
- دمای کنترلشده: بدون دیتالاگر معتبر یا ثبت رویدادهای دما، اثبات خسارت دشوار میشود.
سناریوهای نمونهٔ واقعی (خلاصه و Humanize)
- گروپاژ اروپا → ایران (LTL): چند پالت قطعهٔ صنعتی، ارزش متوسط. پیشنهاد: Clause A + SRCC، سند حمل CMR، درج شمارهسریال روی پکینگ و عکس از بارگیری.
- کانتینر دریایی قطعات الکترونیک (FCL): ریسک رطوبت/تعریق کانتینر. پیشنهاد: Desiccant + Clause A، درج شروط Handling روی BL، فوم ضربهگیر بین کارتنها.
- یخچالی لبنیات صادراتی: الزام Temp Logging، Clause A + Temperature Deviation، کنترل پیشسرمایش تریلی و Check-list بارگیری سردخانه.
- OOG/پروژهای: بیمهٔ خاص با Survey مبدأ، بارگیری با قرق ویژه، کنترل نقشهٔ مهاربندی (Lashing Plan) و عکسهای مرحلهای.
قیمتگذاری و صرفهجویی
- حق بیمه معمولاً درصدی از ارزش بیمهشده (CIF یا +۱۰٪) است.
- با ترکیب پرتردد شما، میتوانیم نرخهای فصلی/سالانه بگیریم و هزینهٔ هر Shipment را کاهش دهیم.
- برای محمولههای کمارزش اما پرحجم، Excess منطقی هزینه را پایین میآورد بدون کاهش جدی در پوشش ریسک.
خروجیهایی که تحویل میگیرید
- بیمهنامهٔ Cargo با پوشش سفارشی (بهنام ذینفع)
- کنترلشده بودن CMR/BL/AWB/FBL با اطلاعات دقیق
- چکلیست «اقدام فوری هنگام آسیب» برای انبار/گیرنده
- گزارش ماهانهٔ پروندهها + پیشنهادات پیشگیرانه (پکینگ/مسیر/فصل)
سوالات پرتکرار
بدون بیمه هم میشود به CMR/FBL تکیه کرد؟ مسئولیت حامل محدود است و معمولاً کل ارزش کالا را پوشش نمیدهد؛ برای آرامش واقعی، Cargo Insurance لازم است.
اگر فروشنده بیمه کرده باشد، باز هم نیاز است؟ اگر ذینفع بیمهنامه شما نیستید یا پوشش حداقلی (Clause C) است، پیشنهاد ارتقا/Endorsement میدهیم.
خسارت در مقصد معلوم شد؛ دیر نیست؟ مشروط به درج رزرو روی تحویلنامه/صورتجلسه و رعایت مهلت، میتوان پیگیری کرد. هرچه زودتر اقدام شود، بهتر.
ADR/یخچالی را همهٔ بیمهگرها میپذیرند؟ خیر؛ باید از بیمهگر آشنا به ریسکهای تخصصی استفاده کرد و مدارک/تجهیزات (MSDS، دیتالاگر) کامل باشد.
نتیجهٔ عملی برای شما
- پوشش واقعیِ ارزش کالا، نه صرفاً مسئولیت محدود حامل
- فرآیند خسارت سریع و مستند با راهبری ما
- کاهش ریسک اختلافات حقوقی بهواسطهٔ اسناد صحیح و چکلیستهای عملیاتی
- کاهش هزینهٔ سالانهٔ بیمه با طراحی پرتفو و Excess بهینه