کالای خطرناک فقط «یک بار با برچسب قرمز» نیست؛ هر خطای کوچک در طبقهبندی، بستهبندی، برچسبگذاری، اسناد یا مسیر میتواند به توقف، جریمه، خسارت محیطی یا حتی حادثهٔ ایمنی ختم شود. ما در سپند راه آگرین حمل ADR را با ناوگان مجاز، رانندگان آموزشدیده، اسناد کامل و مسیرهای ایمن اجرا میکنیم تا ریسک عملیاتی، حقوقی و مالی شما حداقل شود.
چه کالاهایی «خطرناک» محسوب میشوند؟ (مروری انسانی روی کلاسها)
طبقهبندی نهایی بر اساس UN Number و Class/Subclass انجام میشود؛ این فهرست صرفاً راهنمای شروع است.
- کلاس 1: مواد/محصولات منفجره (آتشبازی صنعتی، چاشنیها)
- کلاس 2: گازها (قابلاشتعال، سمی، بیاثر؛ مایع/فشرده)
- کلاس 3: مایعات قابلاشتعال (حلالها، سوختها)
- کلاس 4: جامدات قابلاشتعال/خودواشتعال/واکنشپذیر با آب
- کلاس 5: اکسیدکنندهها و پراکسیدهای آلی
- کلاس 6: سمی و عفونتزا (غیرپزشکی/پزشکی خاص)
- کلاس 7: رادیواکتیو (نیازمند ترتیبات ویژه)
- کلاس 8: خورندهها (اسیدها/بازهای قوی)
- کلاس 9: گوناگون خطرناک (باتریهای لیتیومی، مواد با خطرات محیطی،…)
برای هر مورد، Packing Group (I/II/III) سطح خطر را نشان میدهد و روی نوع بستهبندی/محدودیتها اثر میگذارد.
پیشنیازهای کلیدی برای حمل امن
- شناسایی صحیح: UN Number + نام درست حمل (Proper Shipping Name) + کلاس/گروه بستهبندی
- بستهبندی تأییدشده (UN Approved): کارتن/گالن/درام/IBC با مارکینگ UN و Instruction بستهبندی مناسب
- لیبلینگ و پلاکاردینگ: لیبل کلاس، اعداد خطر (Hazard ID)، جهت رو به بالا برای مایعات، و پلاکارد بزرگ روی بدنهٔ وسیلهٔ نقلیه/کانتینر
- جداگذاری و سازگاری: مواد ناسازگار کنار هم قرار نمیگیرند (مثلاً اکسیدکننده کنار قابلاشتعال ممنوع)
- اسناد دقیق:
- Dangerous Goods Declaration / Multimodal DGD
- MSDS/SDS بهروز (برگهٔ اطلاعات ایمنی)
- CMR/BL/AWB با ذکر اطلاعات ADR/DG
- مجوزها/نامههای ویژه در صورت الزام (راههای خاص/عبور شهری/مرزی)
ناوگان و رانندگان مجاز
- وسیلهٔ نقلیهٔ مجهز: خاموشکنندهها، کیت جذب نشت، علائم هشدار، تهویۀ مناسب، تجهیزات فردی (PPE) برای راننده
- رانندهٔ آموزشدیده (ADR Certificate): آشنایی با کلاس بار، بارگیری امن، رفتار در حادثه
- تجهیزات اضافی بسته به کلاس: earthing/grounding برای مایعات فرّار، تهویه/جداسازی برای گازها، مهاربندی ویژه برای درام/IBC
- Reefer/Temp-Control برای موادی که در دماهای خاص ناپایدار میشوند (در صورت نیاز)
مسیر و زمانبندی: ایمنی در عمل
- Route Plan ایمن: دوری از معابر پرتراکم شهری در ساعات پیک، پلها/تونلهای ممنوعه، شیبهای خطرناک
- Stop Points امن و کوتاه: پمپبنزین/پارکینگ با مراقبت، دور از منابع جرقه/حرارت، با مدت توقف حداقلی
- پنجرههای مجاز تردد: برخی مسیرها برای ADR نیاز به مجوز ساعتدار دارند—قبل از حرکت قفل میکنیم
- Plan B/C: مسیر جایگزین برای انسداد، حادثهٔ جادهای، شرایط آبوهوایی
بارگیری، مهاربندی و جداسازی
- Load Plan بر اساس کلاس، وزن، مرکز ثقل و سازگاری شیمیایی
- Lashing/Blocking & Bracing استاندارد: لغزش/واژگونی بستهها ممنوع
- جلوگیری از آسیب حرارتی/مکانیکی: سایهبان، پد ضربهگیر، تهویه
- مدیریت نشت/ریزش: سینی زیر درام/IBC، پک جذب، و پروتکل پاکسازی
Cross-Border & Multimodal (زمینی/دریایی/هوایی)
- زمینی (CMR + ADR): راننده/ناوگان مجاز، پلاکاردینگ، مدارک کامل
- دریایی (IMDG Code): DG Booking با خط کشتیرانی، Segregation داخل کانتینر/عرشه، DG Stowage Plan
- هوایی (IATA DGR): پذیرش بسیار سختگیرانه؛ ابعاد/وزن/نوع بستهبندی/محدودیت کلاسها—حتماً Pre-Check انجام میدهیم
- ترکیبی: تطبیق قوانین بینمودی (مثلاً بستهبندی و مارکینگ قابل پذیرش همزمان برای جاده و دریا)
بیمه و مسئولیت
- Cargo Insurance با الحاقات مربوط به کالای خطرناک (بعضی ریسکها نیاز به Endorsement دارند)
- Limits of Liability حاملها برای ADR معمولاً محدودتر/سختگیرانهتر است؛ برای پوشش کامل، بیمهٔ مناسب لازم است
- پیشگیری از رد Claim: اسناد کامل، عکس بارگیری، رعایت جداسازی/لیبلینگ، و رزرو روی تحویلنامه در صورت مغایرت
پاسخ به شرایط اضطراری (Emergency Response)
- Emergency Cards (TREM Cards) یا اطلاعات اضطراری همراه بار
- رانندهٔ آموزشدیده: اقدام اول—ایمنسازی محل، قطع منابع احتراق، تماس با اضطراری/واحد پشتیبان
- کیت اضطراری: جذبکنندهٔ نشت، بیل/بیلچه، علائم اخطار، PPE (دستکش/عینک/ماسک مناسب)
- Protocol گزارش: زمان/مکان/نوع ماده/مقدار/شدت حادثه—برای هماهنگی سریع با نهادهای ذیربط
فرآیند کاری ما، قدمبهقدم
- Pre-Check فنی/اسنادی: UN/PSN/Class/PG، SDS، سازگاری، دمای حمل، الزامات مسیر/مرز
- Design بستهبندی/لیبل/مارکینگ: تأیید UN Packaging، لیبل، پلاکارد، اسناد (DGD/CMR/…)، صدرصد سازگار با مود حمل
- رزرو ناوگان و آموزش: وسیلهٔ مناسب + رانندهٔ دارای مدرک + تجهیزات تکمیلی
- Load-In و مهاربندی: مطابق Load Plan + عکسهای مرحلهای
- Route & Stops: مسیر امن + پنجرهٔ زمانی + نقاط توقف کوتاه و امن
- Track & Trace + Milestone Alerts: خروج، عبور مرز/هاب، ورود، تحویل
- تحویل کنترلشده و بستن پرونده: تحویل، رزرو احتمالی، گزارش اختتامیه و پیشنهاد بهبود
سناریوهای نمونه
- حلالهای کلاس 3 (مایعات قابلاشتعال) – اروپا → ایران (زمینی): درام UN، جداسازی از اکسیدکنندهها، earthing هنگام بارگیری، Stop Points کوتاه، پلاکاردینگ کامل، CMR با ذکر DG.
- پراکسیدهای آلی کلاس 5.2 – دریایی FCL: کانتینر Dry با تهویه مناسب/محدودیت دما، IMDG Segregation، DG Booking با خط کشتیرانی، Survey بارگیری.
- باتری لیتیومی کلاس 9 – هوایی اکسپرس: محدودیت تعداد/واتساعت، بستهبندی تاییدشده، لیبل/Mark هوایی، Pre-Check با ایرلاین، مسیر کم ترانزیت.
سوالات پرتکرار (FAQ)
آیا میتوان ADR را با محمولات عادی مخلوط کرد؟ فقط اگر سازگاری شیمیایی و قوانین جداسازی اجازه بدهند—در غیر اینصورت ممنوع.
برای شهر/مسیرهای خاص نیاز به مجوز جداگانه است؟ بله، در بسیاری از مسیرهای شهری/استانی پنجرهٔ زمانی/مجوز لازم است؛ قبل از حرکت اخذ میکنیم.
MSDS قدیمی است؛ مشکلی دارد؟ بله؛ SDS باید بهروز و مطابق مادهٔ واقعی باشد—در Pre-Check کنترل میکنیم.
اگر نشت یا حادثه رخ دهد چه؟ پروتکل اضطراری، ایمنسازی، تماس فوری، استفاده از کیت و گزارش استاندارد؛ تیم ما پشت خط راهنمایی میکند.
هزینهٔ ADR چطور محاسبه میشود؟ علاوه بر کرایهٔ پایه، DG Surcharge، تجهیزات/پلاکارد، آموزش/مجوز، و گاهی اسکورت/مسیر جایگزین اضافه میشود.
امکان حمل ترکیبی (جاده+دریا) برای DG هست؟ بله، با IMDG/ADR سازگار و بستهبندی/مارکینگ مشترک.
خروجیهایی که تحویل میگیرید
- طراحی و تأیید بستهبندی/لیبل/پلاکارد مطابق کلاس و مود حمل
- چکلیست اسناد DG (DGD/CMR/IMDG/IATA) و نمونههای تکمیلشده
- Load Plan و عکسهای مرحلهای برای مهاربندی و ادلۀ بیمه/ایمنی
- Route Plan ایمن + Stop Points با پنجرههای مجاز تردد
- رهگیری و اعلان رویدادها + گزارش اختتامیهٔ Shipment
- در صورت نیاز: Plan واکنش اضطراری اختصاصی (Emergency Response Plan)
جمعبندی
حمل ADR موفق یعنی شناسایی دقیق + بستهبندی UN + لیبل/پلاکارد درست + اسناد کامل + ناوگان/رانندهٔ مجاز + مسیر ایمن. ما این ششگانه را یکپارچه میکنیم تا محمولهٔ خطرناک شما قانونمند، ایمن و قابلپیشبینی جابهجا شود—بدون توقفهای غافلگیرکننده و با کمترین ریسک عملیاتی/حقوقی.